NÖROBİLİMDE MÜZİK
PERDE
Sesler, farklı frekanslarda titreşen hava molekülleri dalgalarından oluşur. Bu dalgalar, iç kulağın kokleasındaki baziler membrana gider. Farklı ses frekansları, baziler zarın farklı yerlerinde titreşimlere neden olacaktır. Farklı frekansları duyabiliyoruz çünkü benzersiz bir frekansa sahip her bir ses dalgası, baziler membran boyunca farklı bir konumla ilişkilendirilir. Seslerin bu uzamsal düzenlemesi ve baziler membranda işlenen ilgili frekansları tonotopi olarak bilinir. Baziler zardaki kıl hücreleri titreşen ses dalgaları nedeniyle ileri geri hareket ettiklerinde nörotransmiterleri serbest bırakır ve işitme sinirinde aksiyon potansiyellerinin oluşmasına neden olurlar. İşitsel sinir daha sonra işitsel beyin sapındaki çok sayıda nöron kümesinde veya çekirdekte birkaç sinaps katmanına yol açar. Bu çekirdekler de tonotopik olarak düzenlenmiştir ve kokleadan sonra bu tonotopiyi elde etme süreci tam olarak anlaşılamamıştır. [1] Bu tonotopi genel olarak memelilerde birincil işitme korteksine kadar korunur. [2]
Erken merkezi işitsel sistemde perde işleme için yaygın olarak kabul edilen bir mekanizma, hareket potansiyellerinin bir uyarıcıdaki frekanslara karşı faz kilitlemesi ve mod kilitlemesidir. İşitsel sinirde, [3] [4] koklear nükleusta, [3] [5] alt kollikulus [6] ve işitsel talamusta [7] uyaran frekanslarına karşı faz kilitlemesi gösterilmiştir. Bu şekilde faz ve mod kilitleme yoluyla, işitsel beyin sapının orijinal sesten gelen zamansal ve düşük geçirilen frekans bilgisinin büyük bir kısmını koruduğu bilinmektedir; Bu, EEG kullanılarak işitsel beyin sapı tepkisinin ölçülmesiyle anlaşılır. [8] Bu zamansal koruma, zamansal perde algısı teorisini doğrudan tartışmanın ve perde algısının yer teorisine dolaylı olarak karşı çıkmanın bir yoludur.
Primer işitme korteksi, üstün perde çözünürlüğü ile ilişkili ana alanlardan biridir. Sağ sekonder işitme korteksi, soldan daha ince perde çözünürlüğüne sahiptir. Hyde, Peretz ve Zatorre (2008), melodik dizilerin frekans işlemesinde sağ ve sol işitsel kortikal bölgelerin rolünü test etmek için yaptıkları çalışmada fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) kullanmışlardır. Sağ sekonder işitsel kortekste üstün perde çözünürlüğü bulmanın yanı sıra, dahil olduğu bulunan belirli alanlar, ikincil işitme korteksindeki planum temporale (PT) ve Heschl girusunun (HG) medial bölümündeki birincil işitme korteksiydi.
Birçok nörogörüntüleme çalışması, melodi gibi müzikal perde işlemenin yönlerinde sağ ikincil işitsel bölgelerin önemine dair kanıtlar bulmuştur. [10] Patterson, Uppenkamp, Johnsrude ve Griffiths (2002) tarafından yapılan çalışmalar gibi bu çalışmaların çoğu, aynı zamanda bir zift işleme hiyerarşisinin kanıtlarını da bulmaktadır. Patterson vd. (2002), bir fMRI çalışmasında perde, sabit perde veya melodi üretmeyen spektral olarak eşleştirilmiş sesler kullandı ve tüm koşulların HG ve PT'yi etkinleştirdiğini buldu. Perdeli sesler, bu bölgelerin çoğunu, olmayan seslerden daha fazla etkinleştirdi. Bir melodi üretildiğinde, aktivasyon üst temporal girusa (STG) ve planum polare (PP) yayıldı. Bu sonuçlar, bir satış konuşması işleme hiyerarşisinin varlığını destekler.
MUTLAK PERDE
Mutlak perde (Absolu Perde/AP)), bir müzik tonunun perdesini belirleme veya harici bir referans perdesi kullanmadan belirli bir perdede bir müzik tonu üretme yeteneği olarak tanımlanır. [11] [12] Nörobilimsel araştırmalar, AP sahiplerinde yaygın olan belirgin bir aktivasyon modeli keşfetmemiştir. Zatorre, Perry, Beckett, Westbury ve Evans (1998) fonksiyonel ve yapısal beyin görüntüleme tekniklerini kullanarak AP'nin nöral temellerini inceledi. [13] Pozitron emisyon tomografisi (PET), AP'ye sahip müzisyenler ve AP'si olmayan müzisyenlerde serebral kan akışını (CBF) ölçmek için kullanıldı. Müzik tonlarıyla sunulduğunda, her iki grupta da işitsel kortikal alanlarda benzer olarak artmış CBF modelleri ortaya çıktı.
AP’ye sahip olan ve olmayan denekler, göreceli perde paternleri hakkında karar verdiklerinde sol dorsolateral frontal bölgede benzer aktivite modelleri gösterdi. Bununla birlikte, AP olmayan deneklerde sağ alt frontal kortekste aktivasyon mevcutken, AP’ye sahip olanlar böyle bir aktivite göstermedi. Bu bulgu, AP'li müzisyenlerin bu tür görevler için çalışan bellek cihazlarına erişmeye ihtiyaç duymadıklarını göstermektedir. Bu bulgular, AP'ye özgü belirli bir bölgesel aktivasyon modeli olmadığı anlamına gelmektedir. Bunun yerine, belirli işleme mekanizmalarının ve görev taleplerinin varlığı, işleme katılan sinir alanlarını belirler.
KAYNAKLAR
1.Kandler, Karl; Clause, Amanda; Noh, Jihyun (2009). "Tonotopic reorganization of developing auditory brainstem circuits". Nature Neuroscience. 12 (6): 711–7. doi:10.1038/nn.2332. PMC 2780022. PMID 19471270.
2.Arlinger, S; Elberling, C; Bak, C; Kofoed, B; Lebech, J; Saermark, K (1982). "Cortical magnetic fields evoked by frequency glides of a continuous tone". Electroencephalography and Clinical Neurophysiology. 54 (6): 642–53. doi:10.1016/0013-4694(82)90118-3. PMID 6183097.
3.Köppl, Christine (1997). "Phase Locking to High Frequencies in the Auditory Nerve and Cochlear Nucleus Magnocellularis of the Barn Owl, Tyto alba". Journal of Neuroscience. 17 (9): 3312–21. doi:10.1523/JNEUROSCI.17-09-03312.1997. PMC 6573645. PMID 9096164.
4.Dreyer, A.; Delgutte, B. (2006). "Phase Locking of Auditory-Nerve Fibers to the Envelopes of High-Frequency Sounds: Implications for Sound Localization". Journal of Neurophysiology. 96 (5): 2327–41. doi:10.1152/jn.00326.2006. PMC 2013745. PMID 16807349.
5.Laudanski, J.; Coombes, S.; Palmer, A. R.; Sumner, C. J. (2009). "Mode-Locked Spike Trains in Responses of Ventral Cochlear Nucleus Chopper and Onset Neurons to Periodic Stimuli". Journal of Neurophysiology. 103 (3): 1226–37. doi:10.1152/jn.00070.2009. PMC 2887620. PMID 20042702.
6.Liu, L.-F.; Palmer, AR; Wallace, MN (2006). "Phase-Locked Responses to Pure Tones in the Inferior Colliculus". Journal of Neurophysiology. 95 (3): 1926–35. doi:10.1152/jn.00497.2005. PMID 16339005.
7.Wallace, M. N.; Anderson, L. A.; Palmer, A. R. (2007). "Phase-Locked Responses to Pure Tones in the Auditory Thalamus". Journal of Neurophysiology. 98 (4): 1941–52. doi:10.1152/jn.00697.2007. PMID 17699690. S2CID 10052217.
8.Skoe, Erika; Kraus, Nina (2010). "Auditory Brain Stem Response to Complex Sounds: A Tutorial". Ear and Hearing. 31 (3): 302–24. doi:10.1097/AUD.0b013e3181cdb272. PMC 2868335. PMID 20084007.
9.Hyde, Krista L.; Peretz, Isabelle; Zatorre, Robert J. (2008). "Evidence for the role of the right auditory cortex in fine pitch resolution". Neuropsychologia. 46 (2): 632–9. doi:10.1016/j.neuropsychologia.2007.09.004. PMID 17959204. S2CID 12414672.
10. Patterson, Roy D; Uppenkamp, Stefan; Johnsrude, Ingrid S; Griffiths, Timothy D (2002). "The Processing of Temporal Pitch and Melody Information in Auditory Cortex". Neuron. 36 (4): 767–76. doi:10.1016/S0896-6273(02)01060-7. PMID 12441063. S2CID 2429799.
11.Deutsch, D. (2013). "Absolute pitch In D. Deutsch (Ed.)". The Psychology of Music, 3rd Edition: 141–182. doi:10.1016/B978-0-12-381460-9.00005-5. ISBN 9780123814609. PDF Document
12. Takeuchi, Annie H.; Hulse, Stewart H. (1993). "Absolute pitch". Psychological Bulletin. 113 (2): 345–61. doi:10.1037/0033-2909.113.2.345. PMID 8451339.
13. Zatorre, Robert J.; Perry, David W.; Beckett, Christine A.; Westbury, Christopher F.; Evans, Alan C. (1998). "Functional anatomy of musical processing in listeners with absolute pitch and relative pitch". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 95 (6): 3172–7. Bibcode:1998PNAS...95.3172Z. doi:10.1073/pnas.95.6.3172. PMC 19714. PMID 9501235.